Nieuwe prikkels voor betere prestaties

Boete NS 2014
In 2014 kwam 92% van de reizigers op tijd aan. Dit is een stijging ten opzichte van 2013 (90%). Toch waren reizigers ontevreden over de stiptheid van treinen. Wel is hun oordeel over de reisinformatie in de treinen en op stations verbeterd ten opzichte van het jaar ervoor. In 2014 voelden reizigers zich veiliger in treinen en op stations. Zij vonden de kans op een zitplaats echter te klein, ook waren de treinen in de spits te druk. Daarnaast was de kans te klein dat zij een conducteur tegenkwamen in de trein. Voor 2014 legt Mansveld de NS daarom de maximale jaarlijkse boete van € 2,75 miljoen op.

Mansveld: “NS heeft de reisinformatie de afgelopen jaren enorm verbeterd. Uit onderzoek blijkt dat reizigers dit waarderen,” aldus Mansveld. “Wel willen zij vaker een zitplaats in de trein. Daar moet NS de schouders onder zetten.”

Mansveld heeft NS laten weten dat de aanpak van volle treinen prioriteit moet krijgen van de vervoerder. Om overvolle treinen te voorkomen heeft NS eind vorig jaar extra maatregelen ingezet om reizigers beter te spreiden in en over treinen. Ook investeert NS in nieuw materieel om de drukte in met name de ochtendspits aan te pakken.

Boete NS 2013
NS voldeed in 2013 niet aan alle afspraken, daarom legde de staatssecretaris NS vorig jaar een voorlopige boete op. Die kon worden kwijtgescholden als de prestaties in 2014 voldoende verbeterden. Naast de feitelijke prestaties, rekent de staatssecretaris het vervoerbedrijf ook af op het oordeel van de reizigers. Die waren in 2013 onder meer ontevreden over de vertraging van treinen. Daarnaast was de kans dat ze een conducteur tegenkwamen te klein. Ook moest de kans op een zitplaats in de spits wat hen betreft omhoog. De prestaties zijn in 2014 niet voldoende verbeterd, daarom moet NS definitief een boete betalen van € 2,75 miljoen.

Hogesnelheidslijn
Op de hogesnelheidslijn vielen in 2013 en 2014 te veel treinen uit. Ook was de kans op een zitplaats in de Intercity Direct te klein. Daarom heeft de staatssecretaris vorig jaar met NS afgesproken dat zij een bedrag van € 2 miljoen vrijmaken voor de reizigers. De helft hiervan zet NS in om reizigers bij vertraging financieel te compenseren. De andere helft wordt gebruikt om de bereikbaarheid van de NS klantenservice versneld te verbeteren, zodat reizigers deze 24 uur per dag, 7 dagen per week kunnen bellen en mailen.

Boete ProRail 2014
ProRail is verantwoordelijk voor de verkeersleiding, capaciteitsverdeling, onderhoud en vernieuwing van het spoor. Vanuit die rol heeft ProRail in 2014 een hogere punctualiteit van de reizigers- en goederentreinen mogelijk gemaakt. ProRail krijgt over 2014 toch een boete van Mansveld van € 75.000, omdat het spoor door verstoringen in infrastructuur en materieel in 2014 niet voldoende beschikbaar was. Wel heeft ProRail in 2014 de prestaties van 2013 verbeterd. Daardoor hoeft de spoorbeheerder de voorlopige boete van € 1,5 miljoen over 2013 niet te betalen.

Nieuwe prikkels voor betere prestaties
In december tekende Mansveld nieuwe contracten met NS en ProRail. Deze tienjarige concessies werden op 1 januari 2015 van kracht. Mansveld: “De nieuwe concessies bevatten stevigere prikkels om de prestaties jaar na jaar nog verder te verbeteren in het belang van de reizigers.” Als NS en ProRail niet voldoen aan de afspraken die jaarlijks worden vastgelegd in het vervoerplan en beheerplan kunnen zij een boete krijgen van respectievelijk maximaal € 6,5 en € 2,75 miljoen per jaar. Ook maakt NS kans op een beloning in 2019 als zij de afspraken over bijvoorbeeld klanttevredenheid en reizigerspunctualiteit ruimschoots halen. De boetes moeten ten goede komen aan de reiziger. De reizigers- en consumentenorganisaties mogen voorstellen doen voor de besteding van het geld.